Prva državna apoteka - Kragujevac, 1836.

Istorijat apoteke

nekad2
Prva državna apoteka počela je sa radom u Kragujevcu oktobra 1836. godine kao "Knjažesko-pridvorna apoteka", ali se ubrzo ustalilo ime "Praviteljstvena apoteka". Prvi "knjaževski apotekar" Pavle Ilić rođen je u Velikom Bečkereku (današnji Zrenjanin) oko 1807. godine, a farmaciju je završio u Beču 1835. godine.

Kao apotekar, Ilić je imao zadatak da izrađuje lekove i vrši ekspertize lekova, da vrši hemijske analize i analizira mineralne vode, što je ranije rađeno u Beču. Primenjivao je austrijsku farmakopeju iz 1822. i 1836. godine. Potrebne sirovine za spravljanje lekova nalazio je u kragujevačkim i beogradskim radnjama, koje su svoju robu dobavljale iz Austrije i okolnih balkanskih prostora. Iz apoteke su se, uz kneza i dvorane, snabdevali vojnici, gardisti, građani i okružni lekari (fizikusi).

Dan uoči "otrečenija" kneza Miloša, 31. maja/12. juna 1839. godine, Državni savet je odlučio da preseli državnu upravu u Beograd, pa je to uslovilo veliku seobu državnih nadleštava i osoblja, kao i svih onih koji su želeli da napreduju u svojoj karijeri. Tim putem je pošla i "Praviteljstvena apoteka", po odluci Državnog saveta 4/16. oktobra 1839. godine. Ocenjeno je da za tri godine rada u Kragujevcu poslovala na "nuli", pa je 9/12. novembra 1839. odlučeno da još godinu dana bude državna.

nekad1
Od 22. novembra/4. decembra je nastavila da radi u Beogradu, u kući izvesnog Mijaila Stefanovića. Po odluci kneza Mihaila Obrenovića od 25. maja/6. juna 1840. godine prestonica je vraćena u Kragujevac, pa je 6/18.j una 1840. naređen i povratak apoteke.

U Kragujevcu će ona raditi od 1/13. avgusta 1840. do 15/27. novembra 1841. godine, kada će biti zabravljena i preneta u kuću trgovca Mijaila Garašanina (brat državnika Ilije Garašanina), u Glavnoj ulici, iz koje se Ilić oglasio u "Novinama srbskim" 13/25. decembra 1841. godine oglasom koji je datiran 4/16. decembra. Ilić je 6/18. septembra 1841. smatrao da je potrebno preseliti apoteku u Beograd jer je tamo smešteno najviše vojske, koja je bila glavni potrošač lekova. U protivnom slučaju, dok stignu njegovi lekovi iz Kragujevca, biće prinuđeni da uzimaju lekove iz privatne apoteke.

Izvor: Apotekarska ustanova Kragujevac

ARHIVA PPNS KOSTA JOVANOVIĆ, APOTEKAR IZ ARANĐELOVCA, KRALJEVSKI POSLANIK (1898)

PREPORUKA SADRŽAJA PPNS